Jakub w swoim liście udowadnia, że usprawiedliwienie jest z uczynków, a nie jedynie z wiary (Jak. 2:24), natomiast Paweł w liście do Rzymian wyraźnie pisze: „Usprawiedliwieni tedy z wiary…”(Rzym. 5:1). Czy mogą być jakiekolwiek sprzeczności pomiędzy dwoma, natchnionymi przez Ducha Świętego autorami tej samej Biblii? Przyjmując presupozycje autorytatywności i spójności Biblii, musimy odrzucić alternatywę jej wewnętrznej sprzeczności. Jedyne rozwiązanie, które zostało, to pogodzić jedno z drugim.
Najlepszą metodą udowodnienia swojego stanowiska bądź racji, jest podanie przykładu, potwierdzającego nasze zdanie. W ten sposób uczynili Jakub i Paweł zajmując się dziedziną soteriologii, jaką jest usprawiedliwienie. Obaj podali przykład związany z tym samym zagadnieniem, ale widziany z dwóch, można by powiedzieć sprzecznych, punktów widzenia. Jakub udowadniając swoje stanowisko, podaje przykład człowieka ze Starego Testamentu, który jest jednym z najwyższych autorytetów nie tylko dla Żydów, którzy są „dziećmi Abrahama”, ale również dla ludzi wierzących, dla których jest on (duchowym) ojcem. Przytoczona sytuacja przedstawia Abrahama w czasie działania. Syn, na którego wraz z żoną tak długo oczekiwali, ma zostać ofiarowany Bogu. Bardzo ciekawym jest to, przez kogo ma zostać ofiarowany. Izaaka ma złożyć na ofiarę jego własny, kochający ojciec. Wyobraźmy sobie tę scenę, jaka rozegrała się na górze Moria. Abraham związał swojego syna, położył go na ołtarzu i jako mąż wiary podnosi nóż, by jednym ciosem uśmiercić syna.
Z ludzkiego punktu widzenia zabić własnego syna może tylko ten, kto nienawidzi go. Ale czy takim był Abraham? Przecież Abraham kochał go całym swoim sercem. W tym momencie widzimy jego wielką wiarę. Ktoś może zapytać: jak możemy widzieć wiarę? Czy jest jakiś sposób zmierzenia jej lub w ogóle unaocznienia. Otóż właśnie! Jest! Poprzez uczynki. Abraham pokazał swoją wiarę poprzez uczynki, przez które został usprawiedliwiony. A co pisze ap. Paweł na ten sam temat usprawiedliwienia? Ap. Paweł też używa przykładu na poparcie swojego punktu widzenia i co jest naprawdę godnym uwagi i niezwykle interesującym, używa tego samego przykładu, tej samej postaci, co Jakub, a mianowicie osoby Abrahama (Rzym. 4:1-12). Stara się wykazać i udowodnić, że Abraham został usprawiedliwiony z wiary.
Aby sprawdzić, jak się rzecz miała naprawdę, spójrzmy do Gen. 15:6. W tym przypadku rzeczywiście Abraham był usprawiedliwiony przez wiarę i nie ulega to żadnej wątpliwości. Ktoś teraz mógłby powiedzieć: Dzięki za jeszcze jeden dowód sprzeczności Biblii. Pozornie może tak, ale spójrzmy jak to wygląda w rzeczywistości. Otóż Abraham, jak już wspomnieliśmy, został usprawiedliwiony z wiary (Gen. 15:6). W tym momencie Abraham wierząc, był sprawiedliwy w oczach Boga, ale 7 rozdziałów później, jego wiara zostaje sprawdzona. Abraham swoją wiarę musiał poprzeć czynem, składając w ofierze swojego syna. Poprzez czyn Abrahama widzimy, że była to wiara prawdziwa i autentyczna. W odniesieniu do Boga (wymiar wertykalny), Abraham został usprawiedliwiony z wiary, a na płaszczyźnie międzyludzkiej (wymiar horyzontalny) był człowiekiem usprawiedliwionym z uczynków. Nie ma zatem żadnych sprzeczności pomiędzy nauką ap. Pawła i Jakuba. Uczynki są owocem na płaszczyźnie ludzi, realności zmian, jakie mają miejsce na płaszczyźnie z Bogiem.
Grzegorz Turkanik
Artykuł ten ukazał się w Trybunie Akademii Myśli Chrześcijańskiej, wydanej przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie Akademickie w 1998 roku.
Copyright (c) 1998 by Grzegorz Turkanik